طراحی خط مونتاژ به منظور هماهنگی مجموعه ای از ایستگاههای متوالی فعالیت انجام می شود که به منظور بیشترین بهره برداری از ایستگاههای کاری و نیروی انسانی به کار گرفته می شود. استقرار ایستگاه ها به نحوی است که مواد به طور مداوم، مستمر و با نرخ ثابت در ان ها جریان دارد. در این مقاله یک مدل چندهدفه در شرایط فازی برای مساله بالانس خط مونتاژ پیشنهاد می شود. به منظور حل مدل پیشنهادی یک روش دو مرحله-ای ارایه می شود. در هرحله اول مساله چند هدفه بالانس خط مونتاژ در شرایط فازی به یک مساله چندهدفه قطعی تبدیل می شود و در فاز دوم با استفاده از روش برنامه ریزی فازی جواب کارایی برای مساله چندهدفه حاصل می گردد. به منظور کارایی روش پیشنهادی یک مثال عددی ارایه شده است.

در این مقاله یک مسأله برنامه ریزی چند هدفه کسری خطی با متغیرها و بردار منابع فازی مورد مطالعه قرار می گیرد و الگوریتمی با رویکرد پارامتری جهت حل آن ارائه می شود. فرآیند حل پیشنهاد شده برای تعیین جواب بهینه مسأله مبتنی بر رویکرد پارامتری خواهد بود که این امر ضمن انطباق بیشتر جواب با واقعیت، اطلاعات جامع تری را در اختیار تصمیم گیرنده قرار خواهد داد. سادگی روش مطرح شده یکی از مزیت های الگوریتم پیشنهادی است که امکان درک مطلوب تر فرآیند حل را توسط کاربر فراهم می آورد. همچنین جهت توصیف فرآیند حل روش پیشنهاد شده، یک مثال عددی ارائه می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در دنیای رقابتی امروز، شرکت ها باید زنجیره های تأمین خود را به طور مؤثر در شرایط متغیر بازار مدیریت کنند؛ همچنین شرکت ها ملزم به جبران آسیب های زیست محیطی خود شده اند. در این پژوهش، یک شبکه زنجیره تأمین دوسطحی، چند­محصولی و چند­دوره ای شامل مراکز تولید و توزیع با سه هدف حداقل سازی هزینه های لجستیکی، زمان تحویل و هزینه های انتشار گاز CO2 مدل سازی شده است. پارامترهای تقاضای مشتریان، سطح نیروی انسانی و ماشین آلات در­دسترس دارای عدم­قطعیت هستند و به صورت اعداد فازی در نظر گرفته شده اند؛ همچنین امکان بهره گیری از خدمات پیمانکاری برای عملیات تولید و حمل با هزینه بالاتر وجود دارد. نوآوری اصلی این پژوهش از منظر مدل سازی امکان بهره گیری از سیستم های حمل ونقل مختلف و همچنین توجه به آلایندگی ناشی از آن ها و از منظر حل، بهره گیری از روش نوین آرمانی چندگزینه ای فازی (ارائه شده در 2018) است؛ همچنین از داده های واقعی شرکت «دایا تکنولوژی» برای مطالعه موردی و ارزیابی عملکرد مدل استفاده شده است.

مساله برنامه ریزی کسری خطی چندهدفه از مسایل مهم چندهدفه می باشد. در این نوع مسایل توابع هدف به صورت کسری خطی و قیود آن به صورت خطی می باشد. فرض کنید در مساله برنامه ریزی کسری خطی چندهدفه، ضرایب قیود و بردار منابع، مقادیر نادقیق فازی باشند. در این صورت مساله برنامه ریزی کسری خطی چندهدفه به یک مساله برنامه ریزی کسری خطی چندهدفه فازی تبدیل خواهد شد. در این مقاله ما مساله برنامه ریزی کسری خطی چندهدفه فازی را به یک مدل پیشنهادی تبدیل کرده و سپس با استفاده از جواب بهینه آن و روشی که در آن از مساله برنامه ریزی خطی استفاده شده، یک یا چند جواب کارا برای مساله برنامه ریزی کسری خطی چندهدفه فازی به دست می آوریم.

مساله بهینه سازی پرتفوی و انتخاب سهام یکی از زمینه های پرتوجه توسط محققین مالی و سرمایه گذاران در بازارهای مالی می باشد. در این مقاله به برخی از چالش های بهینه سازی پرتفوی بطور همزمان پرداخته می شود. بطوریکه جهت در نظرگرفتن ماهیت چندمعیاره بودن انتخاب سهام و عدم قطعیت مرتبط با نرخ بازده دارایی ها از مدل برنامه ریزی چندهدفه فازی استفاده شد. همچنین با توجه نقاط ضعف معیارهای ریسک سنتی نظیر واریانس از ارزش درمعرض خطر و معیار عدم قطعیت با رویکرد تئوری اعتبار فازی جایگزین آن ها شدند. در پایان با توجه به ساختار غیرخطی و سخت مدل طراحی شده، از نسخه دوم الگوریتم ژنتیک چندهدفه با مرتب سازی نامغلوب"NSGA-II" ، جهت حل مدل استفاده گردید. جهت نمایش قابلیت کاربرد مدل توسعه داده شده در بین 10 شرکت بین المللی بکارگرفته شد. پس از اجرای مدل و در راستای روایی سنجی، پرتفوی های پارتو بهینه بدست آمده با پرتفوهای تصادفی تولید شده مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج مقایسه نشان دهنده سطوح بالاتر دستیابی به اهداف در پرتفوهای بهینه بود.

در رویکردهای سنتی مقادیر مرتبط با اهداف یک مدل تصمیم گیری اغلب معین و قطعی فرض می شود، درحالی که در دنیای واقعی این مقادیر احتمالی است و تصمیم گیرنده نمی تواند آنها را به طور قطعی تعیین کند. بهینه سازی مالی یکی از حوزه های جذاب در تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان است. در مساله انتخاب سبد سرمایه گذاری، تصمیم گیرنده همزمان با اهداف مختلف و گاه متعارض مانند نرخ بازده، نقدینگی، سود تقسیمی و ریسک مواجه است. تاکنون روش های مختلف برنامه ریزی چندهدفه از جمله برنامه ریزی آرمانی و برنامه ریزی توافقی که بیشترین میزان ترجیحات و آرمان های تصمیم گیرنده را ارضا کند و روش های مختلف برنامه ریزی چندمعیاره برای مواجهه با مساله انتخاب سبد سهام استفاده شده اند. در این پژوهش با تشکیل برنامه ریزی تصادفی چندهدفه که شاخص های مرتبط با اهداف، تصادفی و مبتنی بر توزیع نرمال هستند، از مدل برنامه ریزی توافقی با محدودیت تصادفی به منظور انتخاب سبد استفاده شد. پس از توسعه و حل مدل، در نهایت نتایج مدل برنامه ریزی برای انتخاب سبد سهام در بازار بورس تهران ارائه شده است.

با عنایت به رشد سریع جمعیت، طی سالیان اخیر مباحث منابع آبی بیشتر متاثر از مولفه های اقتصادی و اجتماعی بوده ولیکن روز به روز بر اهمیت و نقش ملاحظات زیست محیطی در اینگونه طرح ها افزوده می شود. این تحقیق با هدف به تعادل رساندن نگرانی های زیست محیطی موجود در مباحث تخصیص منابع آب با مسائل درآمد اقتصادی، صورت پذیرفت. بدین منظور از مدل چانه زنی چندهدفه و رویکرد برنامه ریزی فازی به عنوان ابزاری جهت تحلیل استراتژی اثرات متقابل بین درآمد اقتصادی و حفاظت زیست محیطی استفاده شد.دو گروه از بازیگران، شامل بازیگر زیست محیطی با هدف به کمینه سازی بار آلودگی تخلیه شده به رودخانه و بازیگر اقتصادی با هدف به بیشینه سازی سود اقتصادی کل آب بران به عنوان توابع هدف در نظر گرفته شدند. جهت لحاظ نمودن اثرات کم آبیاری، فرم خطی تابع تولید گیاه در تابع درآمد اقتصادی به کار گرفته شد. به منظور حصول توافق، بازیگران به تدریج در هر دور چانه زنی از مقدار هدف مورد انتظارشان کاستتند. رویه توسعه یافته در این تحقیق در سیستم رودخانه ای دز-کارون به عنوان مطالعه موردی به کار گرفته شد. نتایج بیانگر آن بود که با کاهش انتظارات اقتصادی از 553636 به 496216 هزار دلار در سال و همینطور کاهش نگرانی های زیست محیطی از 68264 به 87251 تن در سال، می توان به توازن میان اهداف اقتصادی و زیست محیطی دست یافت. همچنین نتایج رویکرد برنامه ریزی فازی نشان داد که آب تخصیصی به زیربخش های کشاورزی و کشت و صنعت سیستم به ترتیب 763 و 5591 میلیون مترمکعب در سال خواهد بود. مقایسه نتایج دو رویکرد بیانگر انطباق میان آنها بود. یافته های تحقیق حاکی از آن است که چارچوب تدوین شده در این تحقیق می تواند موجب سهولت تصمیم گیری در شرایط وجود اهداف متضاد گردیده و به عنوان ابزار مدیریتی کارآ با کاربری ساده در مسائل کلان تخصیص آب با نگرش توسعه پایدار، مورد استفاده قرار گیرد.